تفاوتهایی که در شیوه ی نماز خواندن و حتی وضو گرفتن بین شیعیان و اهل سنت هست از چه زمانی به وجود اومده؟ و به چه علت هست؟

 

با عرض سلام

الف:ریشه اساسی اختلاف آن است که اهل تسنن به سیره خلفا روی آورده، و حتی اجتهادات آنان در برابر نصوص دینی را حجت می‏دانند، لذا حتی در مواردی که سیره خلفا برخلاف ظاهر قرآن یا پیامبر باشد، به آن عمل می‏کنند.

مثلاً در باب وضو، مسأله چگونگی شستن دست‏ها نیز از سویی بازگشت به تردید در سیره پیامبر(ص) می‏کند و از سویی به تفسیر آیه شریفه : "فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق" بر اساس روایاتی که سیره پیامبر(ص) را توضیح داده‏اند نحوه شستن دست‏ها توسط آن حضرت از بالا به پایین بوده که مطابق روند طبیعی جریان آب است و کلمه "الی" که در آیه آمده به عنوان منتهای غایت ذکر شده است؛ یعنی حد نهایی شستن دست‏ها را بیان فرموده است؛ لیکن بنا به تفسیر اهل تسنن "الی" در آیه بیانگر جهت شست و شو است.

وجه اصلی افتراق برادران شیعه و سنی از نظر مذهب آن است که شیعیان در فقه و نیز اصول اعتقادی خود پیرو مکتب اهل بیت‏علیهم‏السلام می‏باشند ولی برادران اهل سنت در این زمینه از فقیهانی غیر از اهل بیت‏علیهم‏السلام نیز تبعیت می‏کنند. همین امر موجب آن گردیده که تفاوت‏هایی عملی نیز در احکام بروز نماید.

پس از پیامبر اکرم‏ صلی الله وعلیه وآله وسلم افراد زیادی به عنوان صحابه و یا تابعین از آن حضرت نقل حدیث می‏کردند. این نقل‏ها سرآغاز شکل گیری فقه و مکاتب فقهی بوده است.

متأسفانه به دلیل فاصله گرفتن حکومت و خلافت پس از پیامبر اکرم‏صلی الله وعلیه وآله وسلم این حکومت‏ها بنا به دلایل سیاسی به ترویج افراد و مکاتبی که متفاوت با مکتب اهل بیت‏علیهم‏السلام بود همت گماشتند تا آن جا که حتی قرن‏های بعد همه مذاهب فقهی دیگر رسمیت یافتند، ولی مکتب اهل بیت رسمیت نیافت.

درگیری مداوم شیعه با حکومت‏های اموی و عباسی و عثمانی نیز مزید بر علت گردید. از همین‏ رو می‏ بینیم مذهب حنفی ترویج می‏شود ولی مذهب استاد ابو حنیفه یعنی امام صادق علیه السلام مسکوت می‏ماند.

اگر ائمه‏ علیهم‏السلام دائماً از مظلومیت خود سخن رانده ‏اند یکی از مظاهر آن همین مسأله بوده است.

وضوی‌ همة‌ مسلمانان‌ تا خلافت‌ عثمان‌ صورت‌ واحدی‌ داشته‌ و مانندوضوی‌ کنونی‌ شیعه‌ بوده‌ است‌. این‌ مسأله‌ با آیه‌ قرآن‌ نیز تطبیق‌ دارد که‌می‌فرماید: «وامسحوا برؤسکم‌ و ارجلکم‌» (سوره‌ مائده‌ ، آیه‌ 6 ) در این‌ آیه‌خداوند امر به‌ مسح‌ سر و پاها نموده‌ است‌، در حالیکه‌ اهل‌ تسنن‌ پاها رامی‌شویند، علت‌ تغییر وضو این‌ بود که‌ عثمان‌ در اواسط‌ دوران‌ خلافت‌ خودنسبت‌ به‌ چگونگی‌ وضوی‌ پیامبر گرفتار تردید شد، او سپس‌ وضوی‌ پیامبر رابه‌ شکلی‌ که‌ اکنون‌ در میان‌ اهل‌ سنت‌ مرسوم‌ است‌ اعلام‌ نمود. این‌ قضیه‌مورد مخالفت‌ بسیاری‌ از صحابه‌ پیامبر واقع‌ شد، لکن‌ حکومت‌ اموی‌ بنا به‌اغراض‌ سیاسی‌ در نقاط‌ مختلف‌ اسلامی‌ شیوه‌ عثمان‌ را تبلیغ‌ کردند و جوی‌به‌ وجود آوردند که‌ برخی‌ از صحابه‌ جرأت‌ مخالفت‌ با روش‌ دستگاه‌ حاکم‌ رانداشت‌ و در نتیجه‌ این‌ گونه‌ وضو گرفتن‌ رواج‌ یافت‌.{برای‌ آگاهی‌ بیشتر ر.ک‌ به‌: وضوءالنبی‌ من‌ خلال‌ ملابسات‌ التشریع‌، علی‌الشهرستانی‌.}

ب) تکتف(دست روی هم گذاشتن) در نماز سنتی است که از زمان خلیفه دوم رایج شد. وی پس از فتح ایران مشاهده کرد که نظامیان در برابر شاه اینگونه با احترام می‏ایستند، سپس اعلام کرد که خداوند بیش از همه شایسته تکریم است و در برابر او باید اینگونه ایستاد. البته روایت ضعیفی نیز در کتب اهل سنت وجود دارد که پیامبر فرموده‏اند ما پیامبران بدون تکتف نماز نمی‏خوانیم. ولی ضعف سند این روایت را از قابلیت اعتماد ساقط کرده است. علاوه بر آن از مفاد آن وجوب به دست نمی‏آید، لذا برخی از پیشوایان برجسته اهل تسنن مانند شافعی، فتوی به عدم وجوب آن داده ‏اند.



نظر  

نوشته شده توسط جعفر صباحی راد در چهارشنبه 90/8/18 ساعت 2:48 صبح موضوع | لینک ثابت